14 marzo, 2011

Eratóstenes de Cirene


Eratóstenes naceu en Cyrene (Libia) no ano 276 a. C. Foi astrónomo, historiador, geógrafo, filósofo, poeta, crítico teatral e matemático. Estudou en Alexandría e Atenas. Ao redor do ano 255 a. C foi o terceiro director da Biblioteca de Alexandría. Traballou con problemas de matemáticas, como a duplicación do cubo e números primos. Escribiu moitos libros dos cales só se teñen noticias por referencias bibliográficas doutros autores.

Unha das súas principais contribucións á ciencia e á astronomía foi o seu traballo sobre a medición da terra. Eratóstenes nos seus estudos dos papiros da biblioteca de Alexandría, atopou un informe de observacións en Siena, un 800 Km. ao sueste de Alexandría, no que se dicía que os raios solares ao caer sobre unha vara o mediodía do solsticio de verán (o actual 21 de xuño) non producía sombra.

Eratóstenes entón realizou as mesmas observacións en Alexandría o mesmo día á mesma hora, descubrindo que a luz do Sol incidía verticalmente nun pozo de auga o mesmo día á mesma hora. Asumiu de maneira correcta que se o Sol se atopaba a gran distancia, os seus raios ao alcanzar a terra debían chegar en forma paralela se esta era plana como se cría naquelas épocas e non se deberían atopar diferenzas entre as sombras proxectadas polos obxectos á mesma hora do mesmo día, independentemente de onde se atopasen. Con todo, ao demostrarse que si o facían, (a sombra deixada pola torre de Sienna formaba 7 graos coa vertical) deduciu que a terra non era plana e utilizando a distancia coñecida entre as dúas cidades e o ángulo medido das sombras calculou a circunferencia da terra en aproximadamente 250 estadios (40. 000 quilómetros, bastante exacto para a época e os seus recursos).

Tamén calculou a distancia ao Sol en 804. 000. 000 estadios e a distancia á Lúa en 780. 000 estadios. Mediu case con precisión a inclinación da eclíptica en 23º 51' 15". Outro traballo astronómico foi unha compilación nun catálogo de preto de 675 estrelas.

Creou un dos calendarios mais avanzados para a súa época e unha historia cronolóxica do mundo desde a guerra de Troia. Realizou investigacións en xeografía debuxando mapas do mundo coñecido, grandes extensións do río Nilo e describiu a rexión de Eudaimon (actual Iemen) en Arabia.

Eratóstenes ao final da súa vida foi afectado pola cegueira e morreu de fame pola súa propia vontade en 194 a. C. en Alexandría.
Vid: ERATÓSTENES